Tips & theorie

De actie plannen en doen

In deze stap wordt de actie voorbereid en uitgevoerd. Dit is een zeer belangrijke en uitdagende stap zowel voor de begeleider als voor de kinderen/jongeren.

Wat is een actie?

Acties worden steeds uitgedacht en gedragen door groepen van mensen (collectief).
Een actie maakt een groep ook vaak sterker en dynamischer. Bedoeling is (een beetje) verschil kunnen maken met je actie.
Een actie kan heel direct zijn of indirect, confronterend of helemaal niet, lawaairig (opvallend) of stil, of iets tussenin. Vele goede acties gaan bovendien met veel humor gepaard.

Plannen van de actie

Vaak worden de kinderen en jongeren in deze fase bijzonder creatief en inventief. Let wel op dat de informtie in de vorige stap verkregen niet verloren gaat.

Bepaal daarom in eerste instantie de doelstelling van de actie. Doe dit volgens het SMART principe.

Specifiek = doelstellingen moeten zo duidelijk mogelijk omschreven worden, zodat men ook weet hoe men ze kan evalueren.

Meetbaar = een doelstelling beschrijft het resultaat dat moet worden bereikt en is dus meetbaar. Er is objectief te zien dat het doel gehaald is

Aanvaardbaar = is dubbel, extern (aanvaardbaar voor de (maatschappelijke) omgeving) en intern (de groep moet zich kunnen vereenzelvigen met de doelstellingen)

Realistisch = is het realistisch (financieel, in de tijd, omstandigheden)

Tijdsgebonden = een doelstelling geeft idealiter aan in welke tijdsperiode het resultaat kan worden verwacht

Maw het is heel belangrijk te weten op welk probleem je nu eigenlijk wenst te reageren om je actie te kunnen bepalen.

De volgende vragen kunnen kinderen/jongeren helpen om vast te leggen wat hun actie zal zijn en welke boodschap ze willen geven.

  • Over welk probleem wensen we iets te doen?
  • Welke boodschap willen we geven?
  • Wie moet deze boodschap horen?
  • Hoe willen we de boodschap overbrengen?
  • Wat moeten we dan allemaal doen?
  • En wanneer moet de actie afgerond zijn?

Een antwoord vinden op elk van deze vragen helpt kinderen/jongeren om duidelijk te krijgen waarover de actie zal gaan.

Ook kan onderstaande checklist helpen bij de voorbereiding van je actie:

Is je doelstelliing duidelijk geformuleerd?

Is de boodschap duidelijk – weet je welke boodschap je wenst te communiceren?
De boodschap moet kort, duidelijk en positief zijn.
Als de boodschap duidelijk is dan krijg je die ook beter gecommuniceerd aan de mensen die je wenst te bereiken en de media.
KORT = niet meer dan een aantal zinnen. Je moet het in een paar seconden kunnen zeggen.
DUIDELIJK = vermijd grote woorden. U boodschap moet simpel klinken ook al heb je er veel tijd in gestoken.
POSITIEF = definieer jouw boodschap met de oppositie in je achterhoofd. Gebruik het onderscheid tussen jouw positie en die van je tegenstanders om op een positieve wijze op jouw inspanningen te reflecteren.

Wees identifieerbaar

  • Geef je actie een naam! Een blitze actie blijft in de mensen hun hoofden (verder)leven.
  • Logo= kan maar moet niet – als het om een actie van meerdere momenten gaat op lt dan is dat we wenselijk; maakt het ook zichtbaar
  • Kies welbepaalde kleuren – materialen die steeds terugkeren (dit is nuttig als het gaat om lange termijn acties bijvoorbeeld sensibiliseringscampagnes)
Wie willen we bereiken met onze actie?
Bedenk een duidelijke strategie: hoe ga je je doel bereiken?

Wie zijn onze medestanders?
Wie anders heeft interesse in dit onderwerp? Zijn er andere groeperingen die we zouden kunnen betrekken? Zijn er groepen of individuen die zouden kunnen helpen? Het is ook interessant te weten welke de minder leuke bronnen zouden kunnen zijn.

Wie zijn mogelijke tegenstanders?
Het kan boeiend zijn om te analyseren wie de macht heeft over het probleem waarover je actie zal voeren.Wie is de verantwoordelijke (machthebber – descision maker)? En dus wie moet je al la fin op de één of andere manier aangesproken hebben met je actie.

Wie is/zijn de verantwoordelijke(n)?

Plan het begin-midden en eind van de actie

Wie coördineert de actie?

Wie is/zijn de woordvoerder(s)?
Tip: vertel de "verantwoordelijken" niet enkel wat ze fout doen, zeg hen gewoon wat juist is! Doe constructieve voorstellen en stel oplossingen voor. Machthebbers kunnen soms heel veel van jullie leren!

Vraag je actie aan (bij de politie)

Schrijf een persbericht en verstuur het persbericht

Pers daags vooraf bellen:
vragen of ze aanwezig zullen zijn?

Plannen van de actie zelf:
hoe ga je de actie doen?** Wat moet er allemaal gebeuren? (opstellen van een takenlijst met deadlines)

Maak een budgettering op voor oa. materiaal

Bekijk wie je eventueel wenst te betrekken en maak een wensenlijst op (samen met hen)

** Hoe gaan we 'hen' de dingen uitleggen (actie)?

De boodschap verspreiden (a) en/of zelf acties ondernemen (b) (Een combinatie is wenselijk!)

Bijvoorbeeld: vuil op straat

  • (a) een brief sturen naar de verantwoordelijke bij de gemeente voor het plaatsen van vuinisbakken , affichecampagne, wijkvergadering plannen, krantje maken, rapnummer schrijven, radio maken, sketches spelen op een wijkfeest, petitie, enquete,...
  • (b) Zelf vuilnisbakken plaatsen, de 'afvalbrigadiers' op straat sturen,...

    • We kunnen via onze actie:

    Sensibiliseren: wie willen we sensibiliseren? Gemeente, bewoners?
    Zelf doen: gaan we zelf straten opruimen en 't goede voorbeeld geven?
    Eisen: we doen niets zelf maar stappen naar de verantwoordelijken

    Ook hier kan een combinatie wenselijk zijn en mogelijks het meest effectieve.

    EXTRA: hoe schrijf ik een goed persbericht?

    Samengevat:

    • Een persbericht is kort. Maximum 1 pagina.
    • De kop bevat het nieuws (in 't vet). De kleinere onder- of bovenkop brengt een relevante aanvulling. Wie enkel beide leest, moet weten wat het nieuws is.
    • De inleiding moet een antwoord geven op de vijf vragen die elke journalist stelt: wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe.
    • De tekst brengt alles wat je nog meer wilt vertellen in paragrafen met tussenkopjes.
    • Contactinformatie is noodzakelijk: zet onderaan het persbericht uw naam en telefoonnummer en wees beschikbaar

    Aandachtspunten:

    1. Zet het belangrijkste bovenaan
      Een persbericht is geen advertentie, maar een nieuwsbericht. Het nieuws of het belangrijkste moet dus bovenaan staan. Denk niet: wat wil ik de lezer vertellen? Maar: waarom zou de lezer dit belangrijk vinden? Kies vervolgens voor een kort intro, dat zoveel mogelijk w's beantwoordt (wie-wat-waar-wanneer-waarom). Begin uw bericht nooit met de datum.
    2. Kies een sprankelende kop
      Zo zakelijk als de intro is, zo sprankelend mag de kop zijn. Een kop werkt als een teaser. Hij trekt de aandacht van de lezer. Houd de kop kort (geen volzinnen), schrap lidwoorden en voeg waar mogelijk een actief werkwoord toe. Heeft u de perfecte kop gevonden? Zet deze dan ook in de subjectregel van de mail. Dus niet: 'Persbericht 'Kaka' 30-11-09', maar: 'Kaka op de straat!'. Dat vergroot de kans dat uw mail geopend én gelezen wordt.
    3. Houd het kort
      Eén pagina is echt genoeg. Eigenlijk moet u alles in 300 woorden kunnen vertellen. De kans dat de journalist het leest, is dan het grootst. Heeft u eenmaal zijn interesse, dan belt hij u wel voor meer informatie. Schrijf uw bericht zoveel mogelijk in de actieve vorm en vermijd woorden als 'worden', 'kunnen' en 'zullen'. Deze werken vertragend.
    4. Maak het bericht op
      Zorg voor een heldere vormgeving. Met witregels tussen de alinea's, tussenkopjes en een intro in bold. Voeg geen plaatjes toe in het document (ook niet als loeizware bijlage) en maak de tekst op in een Word-versie die iedereen heeft.
    5. Zet uw contactgegevens onderaan
      Zet uw contactgegevens (e-mail en telefoon) onderaan het persbericht. Zorg dat de mensen die toelichting kunnen geven ook echt bereikbaar zijn. Niets zo irritant als een afzender die net met vakantie is, ziek is of 'nooit werkt op vrijdag'. Stuur het bericht dan op maandag.
    6. Verstuur als plain text
      Voeg de tekst van het persbericht ook toe in de mail (als plain text) en niet alleen als bijlage. Journalisten worden bedolven onder de persberichten, dus een e-mail met alleen de zin: 'Hierbij stuur ik u ons persbericht toe, zie bijlage' belandt vrijwel zeker ongelezen in de prullenbak. Voeg ook geen grote afbeeldingen toe. Dit zorgt alleen maar voor een volle mailbox. Als u al foto's wilt meesturen, voeg dan een link toe waar mensen online beelden kunnen vinden.
    7. Bcc onderaan
      Bcc iedereen. Het staat vreselijk onprofessioneel als een journalist precies kan zien naar wie het persbericht nog meer is gegaan. Verwacht ook geen reply van een journalist. De tijd en energie die u steekt in het nabellen van uw persbericht ('Heeft u het bericht ontvangen? En bent u van plan erover te schrijven?') kunt u beter in het persbericht steken.

    Actie voeren

    Eens alle voorbereidingen getroffen zijn, kan de actie plaatsvinden.
    Vergeet dit niet:

    • Overloop wat er alllemaal moet gebeuren de dag van de actie zelf
    • Overloop de taakverdeling
    • Laat de kinderen en jongeren de tijd om alles verder voor te bereiden
    • Laat de woordvoeders de tijd om te oefenen
    • Zorg ervoor dat je beschikbaar bent voor de pers (telefonisch)
    • Zorg er mede voor dat de actie een succes wordt!